Ποιες είναι οι πιθανότητες φυσιολογικής σύλληψης;

Οι πιθανότητες ενός ζευγαριού να συλλάβει φυσιολογικά είναι περίπου 20% κάθε μήνα, εάν το ζευγάρι είναι νεαρής ηλικίας.

Για τα ζευγάρια που δεν έχουν θέμα υπογονιμότητας, σε ένα χρόνο οι πιθανότητες σύλληψης φτάνουν το 90% και το ένα στα δύο ζευγάρια που δεν έχουν συλλάβει τον πρώτο χρόνο, θα συλλάβει την επόμενη χρονιά.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), ένα ζευγάρι που δεν έχει πετύχει εγκυμοσύνη μέσα σε ένα χρόνο θα πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικούς αν η γυναίκα είναι κάτω των 35 ετών.  Αν είναι άνω των 35 ετών μετά από 6 μήνες υπογονιμότητας πρέπει να συμβουλευθούν ειδικό ώστε να μην χάνουν πολύτιμο χρόνο.

Στην Ελλάδα, το ένα στα έξι ζευγάρια αντιμετωπίζει θέμα υπογονιμότητας, δηλαδή περίπου 300.000 ζευγάρια προσπαθούν να κάνουν ένα παιδί και δεν μπορούν.

Τι πρέπει να κάνει το ζευγάρι για να βελτιωθεί η γονιμότητά του;

1. Να σταματήσει το κάπνισμα

Το κάπνισμα είναι εξαιρετικά επιβλαβές και για τους δύο στο ζευγάρι. Στη γυναίκα όμως φαίνεται ότι οι επιπτώσεις του καπνίσματος στη γονιμότητα είναι πολύ πιο έντονες. Μία καπνίστρια θα μπει στην εμμηνόπαυση 3-5 χρόνια πιο νωρίς σε σχέση με μία μη-καπνίστρια και αποδεδειγμένα θα της χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να συλλάβει. Το κάπνισμα μειώνει κατά 50% τις πιθανότητες εγκυμοσύνης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση.

Οι περισσότερες γυναίκες σταματούν με ευκολία το τσιγάρο όταν μάθουν ότι είναι έγκυοι, καθώς είναι σαφές ότι το κάπνισμα επιδρά αρνητικά στην υγεία του εμβρύου. Είναι όμως πολύ σημαντικό η γυναίκα να έχει κόψει το κάπνισμα πριν την εγκυμοσύνη και ειδικά στις περιπτώσεις που δυσκολεύεται να μείνει έγκυος.

Το κάπνισμα συνδέεται επίσης με χαμηλότερη ποιότητα σπέρματος στους άντρες και σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) οι άντρες που προσπαθούν να συλλάβουν πρέπει να σταματήσουν το τσιγάρο άμεσα, προκειμένου να αυξήσουν τις πιθανότητες να αποκτήσουν παιδί. Εξαιρετικά σημαντικό είναι να αποφευχθεί και το παθητικό κάπνισμα που έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις στη γονιμότητα.

2. Να συγκεντρώσει πολύτιμες πληροφορίες για το ιατρικό ιστορικό των γονιών του

Η ηλικία που είχε εμμηνόπαυση η μητέρα μίας νέας γυναίκας επηρεάζει την ηλικία στην οποία προβλέπουμε ότι θα μπει κι εκείνη σε εμμηνόπαυση. Για να προγραμματίσει σωστά μία γυναίκα πότε θα γίνει μητέρα (στο βαθμό που μπορεί φυσικά να το ελέγξει) είναι πολύ σημαντικό να λάβει υπόψη της την ηλικία εμμηνόπαυσης της μητέρας της, γιατί έχει πολλές πιθανότητες να είναι παρόμοια.

Κάθε ζευγάρι θα βοηθηθεί πολύ λαμβάνοντας ένα «μίνι ιατρικό ιστορικό» και των γυναικών από την πλευρά του πατέρα (γιαγιά, θεία) καθώς και για πιθανές αποβολές ή για γενετικά προβλήματα (π.χ. μεσογειακή αναιμία, γέννηση παιδιού με νοητική υστέρηση) που έχουν εμφανιστεί στην οικογένεια.  Οι πληροφορίες αυτές είναι πολύτιμες ώστε μαζί με τους ειδικούς να αποφασίσουν αν θα χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις πριν ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

3. Να αποφασίσει να κάνει παιδάκι πριν υπάρξει πτώση της γονιμότητας

Οι συνθήκες έχουν αλλάξει και πολλά ζευγάρια αποφασίζουν λόγω οικονομικών προβλημάτων να καθυστερήσουν να κάνουν παιδί, ενώ  παντρεύονται πολύ συχνά μετά τα 32. Για τις γυναίκες είναι γνωστό ότι μετά τα 35 υπάρχει μία πτώση της γονιμότητας η οποία γίνεται πολύ πιο έντονη μετά τα 40.  Στους άντρες η γονιμότητά τους δεν παρουσιάζει τις ίδιες δραματικές αλλαγές. Παρόλα αυτά υπάρχει μία ηπιότερη αλλά σταδιακή και σταθερή μείωση της γονιμότητας.  Μετά την ηλικία των 45 η δυνατότητα να αφήσουν την σύντροφό τους έγκυο μειώνεται με το χρόνο και οι άντρες πάνω από τα 35 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να είναι υπογόνιμοι σε σύγκριση με τους άντρες κάτω των 25.  Επίσης, σε ζευγάρια που υποβάλλονται σε θεραπεία γονιμότητας με σπερματέγχυση ο χρόνος που απαιτείται για την επίτευξη εγκυμοσύνης αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία.

4. Να διατηρήσει φυσιολογικό βάρος

Το 13% όλων των περιπτώσεων υπογονιμότητας στις γυναίκες οφείλεται είτε σε πολύ χαμηλό είτε σε πολύ υψηλό βάρος. Στην Ελλάδα η πλειονότητα των γυναικών που αντιμετωπίζει προβλήματα γονιμότητας λόγω του βάρους τους, είναι λόγω υπερβολικού βάρους. Αυτό το θέμα είναι σημαντικό να διερευνηθεί με το γιατρό της γυναίκας γιατί μπορεί να υποκρύπτει προβλήματα θυρεοειδούς, πιθανό σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών κ.λπ. και είναι καλό να αντιμετωπιστεί πριν την εγκυμοσύνη.

Η διατήρηση φυσιολογικού βάρους αυξάνει τα ποσοστά εγκυμοσύνης και στην περίπτωση που το ζευγάρι έχει φυσική σύλληψη και στην περίπτωση που θα χρειαστεί κάποια θεραπεία υποβοήθησης αναπαραγωγής. Στον άντρα η παχυσαρκία επηρεάζει σαφώς την ποσότητα και την μορφολογία των σπερματοζωαρίων.  Οι άντρες που έχουν επιπλέον βάρος και σκέφτονται την πατρότητα θα πρέπει να έρθουν όσο πιο κοντά στο φυσιολογικό τους βάρος γίνεται.

5. Να αποφύγει τις τοξικές ουσίες

Οι τοξικές ουσίες επηρεάζουν τη γονιμότητά μας.  Άνθρωποι σε εργασίες όπου εισπνέουν τοξικές ουσίες, π.χ. αναθυμιάσεις βενζίνης και χρωματολογικές εργασίες, που εκτίθενται σε ακτινοβολία κλπ, θα πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους τα μέτρα που θα πρέπει να πάρουν.

6. Να αποφύγει το άγχος

Πολλές φορές τα υπογόνιμα ζευγάρια αντιμετωπίζουν εντονότατο στρες κι αυτό χειροτερεύει την κατάσταση. Γυναίκες σε κατάσταση έντονου στρες παρουσιάζουν αμηνόρροια και οι άντρες με πολύ άγχος παράγουν υψηλότερο ποσοστό σπερματοζωαρίων με ανώμαλη μορφολογία. Μπορεί να είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς το άγχος στους καθημερινούς του ρυθμούς, αλλά ένα ζευγάρι που σκοπεύει να τεκνοποιήσει, πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του τον παράγοντας στρες και να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να περάσει μία ήρεμη περίοδο πριν επιτευχθεί η εγκυμοσύνη.

7. Να δει εγκαίρως ειδικό

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ένα ζευγάρι που μετά από ένα χρόνο επαφών χωρίς αντισύλληψη δεν έχει τεκνοποιήσει πρέπει να δει ειδικό.  Όταν η γυναίκα είναι άνω των 35, ακόμα κι αν έχει σταθερό κύκλο, φυσιολογικό ορμονικό προφίλ και ένα “ελεύθερο” ιατρικό ιστορικό, οι πιθανότητες εγκυμοσύνης αρχίζουν να ελαττώνονται με ταχείς ρυθμούς. Για αυτό το λόγο, ακόμα κι αν ο άνδρας έχει φυσιολογικό σπερμοδιάγραμμα, αλλά δεν έχουν καταφέρει να μείνει η γυναίκα έγκυος, θα πρέπει να δουν ειδικό ώστε να αντιμετωπιστεί το όποιο πρόβλημα το συντομότερο δυνατόν.

Η υπογονιμότητα αντιμετωπίζεται στις περισσότερες περιπτώσεις, αρκεί να ζητήσει το ζευγάρι εγκαίρως τη βοήθεια ειδικού. Κάθε ζευγάρι είναι ξεχωριστή περίπτωση και ακριβώς έτσι αντιμετωπίζεται. Συζητάμε το ιστορικό, αναλύουμε τις προσωπικές ανάγκες κάθε ζευγαριού και καταλήγουμε στην ιδανική στρατηγική για να καταφέρει το ζευγάρι να αποκτήσει το παιδί που ονειρεύεται.

Πηγή: https://www.iator.gr/ (Συγγραφέας Ελένη Κοντογιάννη Εμβρυολόγος-Γενετίστρια)